Đó cũng là lí do chúng tôi tìm đến “đại bản doanh” của Công TNHH Realtime Robotics Inc VN (RtR) để tìm gặp “cha đẻ” của những chiếc drone Hera, TS Lương Việt Quốc. Công xưởng với 60 kỹ sư đều là người Việt đang tất bật với những công việc từ thiết kế, chế tạo, viết phần mềm, sản xuất và test sản phẩm để chuẩn bị giao hàng… “Chúng tôi đang xây dựng cơ sở mới trong khu Công nghệ cao, năm sau sẽ hoàn thành”, TS Quốc trong chiếc quần jean và cái áo thun bạc màu nói khi dẫn chúng tôi tham quan nơi sản xuất Hera drone.
* Drone là một sản phẩm công nghệ cao và mới phổ biến trong khoảng 10 năm nay. Thế nên thông tin người Việt sản xuất và xuất khẩu drone vào thị trường Mỹ… là niềm tự hào rất lớn nhưng rất xin lỗi, chúng tôi muốn ông xác thực thông tin này?
TS Lương Việt Quốc: Đây hoàn toàn là sự thật. Hiện tại, chúng tôi cũng đang làm việc và chuẩn bị tiến tới ký hợp đồng để xuất khẩu Hera vào Israel. Khi hợp đồng này thành công, nó sẽ là một cột mốc rất lớn của ngành drone VN vì Israel là một nước đi đầu về công nghệ đặc biệt là về drone. Hợp đồng đang ở giai đoạn hoàn tất.
Đầu tiên, tôi phải cảm ơn câu hỏi của bạn, rất hay và sát với bản chất vấn đề. Lô hàng đầu tiên tôi ký hợp đồng với người Mỹ là 10 sản phẩm (hệ thống) có giá trị nửa triệu USD vào năm 2022. Thứ hai, tôi cũng đồng ý với cách đặt vấn đề của bạn là nếu chỉ bán cho người quen bạn bè thì là sản phẩm đó nó không có giá trị thật sự. Sản phẩm có giá trị phải được quyết định trên một thị trường minh bạch.
Đối tác đặt mua Hera là RMUS – một nhà phân phối drone chuyên nghiệp của Mỹ. Họ có lịch sử hoạt động hơn 10 năm và phân phối drone khắp thế giới. Tới đây, tôi lại phải làm rõ thêm một chi tiết quan trọng. Đối một nhà phân phối drone có 2 trường hợp xảy ra. Thứ nhất nếu chiếc drone của bạn “OK” – tạm được, bạn có thể ký gửi nhờ họ bán. Bán được họ sẽ lấy hoa hồng tùy theo thỏa thuận. Thứ hai, họ thấy sản phẩm của bạn đủ tốt, họ sẽ mua đứt nó để phân phối. Hera là ngoại lệ, họ cọc tiền cho chúng tôi sản xuất. Năm ngoái họ ký hợp đồng 10 chiếc. Đầu năm 2023 họ nhận 3 chiếc về bay trình diễn để đi tiếp thị với khách hàng. Đầu tháng 7 này họ nhận những sản phẩm thương mại thật sự để giao cho khách. Hiện tại, họ đã chuyển tiền theo tiến độ được 75%. Trên trang web của RMUS, họ chào giá khởi điểm là 58.000 USD.
* Ông có theo dõi được tiến độ bán hàng của RMUS?
Con drone mà tôi giao vào tháng 7 sẽ được chuyển cho Công ty Valmont Industries – sở hữu một phần lưới điện ở Mỹ. Giá trị của họ trên thị trường chứng khoán New York hơn 6 tỉ USD.
Họ dùng nó kiểm tra đường điện cao thế theo định kỳ để đảm bảo an toàn, đây là quy định bắt buộc. Trước khi có drone họ phải đi bộ và dùng ống nhòm. Nhờ có drone, việc này nhanh và hiệu quả hơn rất nhiều. Đến thời điểm hiện tại, trên thế giới một con drone chỉ mang được một tải (camera). Trong khi kiểm tra lưới điện có đến 4 tiêu chí và buộc phải sử dụng 4 loại camera chuyên dụng khác nhau, có loại rất nặng.
Như vậy với các drone không phải là Hera, họ phải bay 4 lần và cộng thêm đó là thời gian thay đổi thiết bị. Hera chỉ cần bay 1 lần thu thập được 4 loại dữ liệu. Nhưng nếu hiểu theo logic thông thường là Hera làm việc hiệu quả hơn những drone khác 4 lần thì cũng chưa chính xác. Bạn phải hình dung ngoài thực địa, bay xong một lần có thể điều kiện thời tiết thay đổi chẳng hạn như mưa thì buổi làm việc kết thúc, công việc dở dang.
Hera có lợi thế cạnh tranh tuyệt đối trong ngành điện. Đó cũng là lý do vì trong email làm việc, công ty điện lực trên cho biết trong năm nay họ cần tới 1.700 chiếc drone.
Giới thiệu Hera test điện Cần Giờ
* Hera làm việc hiệu quả hơn nhiều lần thì khách hàng của anh cũng sẽ giảm được số lượng drone cần mua, cha đẻ của nó có lo thất thu?
(Cười) Ngành điện trên khắp thế giới này đều cần có một thiết bị giám sát lưới điện hiệu quả chứ không riêng một đơn vị nào cả. Dù thị trường khổng lồ như vậy, nhưng điện chỉ là một lĩnh vực rất nhỏ để drone phục vụ. Nó còn rất nhiều ứng dụng rộng lớn ở nhiều lĩnh vực khác.
* Có đơn vị nào ở VN biết và sử dụng sản phẩm của ông chưa?
Khách hàng đầu tiên ở trong nước của chúng tôi là Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Bộ Công an). Tuần trước chúng tôi mới hoàn thành khóa huấn luyện sử dụng Hera. Đây cũng là một lĩnh vực mà drone đóng vai trò quan trọng và Hera sẽ là công cụ rất hữu dụng nhờ lợi thế cạnh tranh vượt trội.
Cách đây 8 năm, nhận thấy drone có nhiều ứng dụng thực tế, tôi quyết định khởi nghiệp với lĩnh vực dịch vụ drone ở VN. Trong quá trình đó thì toàn bộ những con drone mình mua đều làm việc không như mong muốn và thậm chí có những con drone chỉ đạt hiệu suất 30 – 40% so với những gì mà nhà sản xuất giới thiệu. Có những con lại quá nặng hoặc cồng kềnh, khó lắp ráp, vận hành, pin yếu… rất nhiều vấn đề. Mình phải bắt tay vào hiệu chỉnh, sửa chữa đủ thứ hết. Từ đó tôi nghĩ đến việc sản xuất con drone theo mong muốn và nhu cầu thực tế của mình.
Vậy là tôi bắt đầu nghiên cứu, đọc tất cả các tài liệu về drone để biết thế giới đang làm gì và mình có thể làm được gì trong lĩnh vực này. Chiếc máy bay không người lái cũng như chiếc máy bay thương mại. Đó là một hệ sinh thái mà mỗi doanh nghiệp, mỗi công ty trên thế giới chỉ làm một bộ phận. Cũng xuất phát từ nhu cầu làm ra một con như ý mình muốn nên tôi bắt đầu nghiên cứu sâu vào thiết kế để làm ra thứ tốt hơn cái tốt nhất trên thị trường. Vì nó mới nên mình phải chế tạo, sản xuất và giờ mình làm hết 100%. Đến năm thứ 6 thì con drone đầu tiên ra đời. Các tính năng của nó tương đương với những con khác cùng thời trên thế giới.